مبادلات تجاری ایران با اعضای گروه بریکس (BRICS) در سال‌های اخیر به عنوان یکی از محورهای مهم توسعه اقتصادی کشور مطرح شده است؛ این همکاری‌ها که شامل صادرات و واردات کالاهای غیرنفتی به ارزش بیش از ۲۵ میلیارد دلار در پنج ماه نخست سال ۱۴۰۳ می‌شود، نشان‌دهنده ظرفیت بالای ایران برای گسترش روابط تجاری است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، گروه بریکس
متشکل از پنج کشور بزرگ اقتصاد نوظهور جهان یعنی برزیل، روسیه، هند، چین و
آفریقای جنوبی است که در سال‌های اخیر مصر، اتیوپی، ایران، عربستان سعودی و
امارات متحده عربی نیز به عنوان اعضا جدید این گروه پذیرفته شده است. این
گروه با در اختیار داشتن حدود ۴۰ درصد جمعیت جهان و سهمی نزدیک به ۲۷ درصد
از تولید ناخالص داخلی جهانی، نقش مهمی در تجارت و اقتصاد بین‌الملل ایفا
می‌کند. عضویت ایران در این گروه فرصتی بی‌نظیر برای توسعه تجارت خارجی،
مقابله با تحریم‌ها و ارتقای جایگاه اقتصادی کشور در سطح جهانی به شمار
می‌رود و به همین دلیل دولت و نهادهای مرتبط توجه ویژه‌ای به تقویت این
روابط دارند.
بر اساس گزارش کمیسیون توسعه تجارت وزارت صمت، در پنج ماه نخست سال ۱۴۰۳ بیش از ۳۶.۸ میلیون تن کالا به ارزش ۲۵ میلیارد و ۱۰۹ میلیون دلار بین ایران و ۱۰ کشور عضو فعلی و جدید بریکس
تبادل شده است که بیش از ۵۲ درصد وزن و ۵۷ درصد ارزش کل تجارت خارجی ایران
را شامل می‌شود و این آمار نشان‌دهنده اهمیت بالای این بازارها برای
اقتصاد کشور است.
صادرات ایران به کشورهای بریکس
در این مدت حدود ۲۷.۷ میلیون تن کالا به ارزش ۹ میلیارد و ۱۲۳ میلیون دلار
بوده است که چین، امارات، هند، روسیه و آفریقای جنوبی به ترتیب بزرگ‌ترین
مقاصد صادراتی ایران هستند و این روند رشد صادرات غیرنفتی کشور را به خوبی
نشان می‌دهد. همچنین واردات ایران از این کشورها بالغ بر ۹ میلیون تن کالا
به ارزش ۱۶ میلیارد دلار بوده که سهم قابل توجهی از نیازهای وارداتی کشور
را تأمین می‌کند.
عضویت ایران در بریکس
علاوه بر افزایش حجم تجارت، مزایای استراتژیک و اقتصادی متعددی را برای
کشور به همراه دارد. از جمله مهم‌ترین این مزایا می‌توان به موارد زیر
اشاره کرد:
-مقابله با تحریم‌ها:
عضویت در این گروه به ایران امکان می‌دهد تا از ظرفیت همکاری‌های اقتصادی و
مالی با کشورهای عضو برای کاهش اثرات تحریم‌های بین‌المللی بهره‌مند شود.
-دسترسی به بانک توسعه جدید: این بانک که توسط کشورهای بریکس تأسیس شده، فرصتی برای جذب سرمایه‌گذاری و تأمین مالی پروژه‌های توسعه‌ای ایران فراهم می‌آورد.
-انعقاد قراردادهای تجاری دو و چندجانبه: عضویت در بریکس
زمینه‌ساز توسعه قراردادهای تجاری و همکاری‌های بلندمدت با کشورهای عضو
است که می‌تواند به تنوع‌بخشی بازارهای صادراتی و وارداتی ایران کمک کند.
-استفاده از فرصت‌های سرمایه‌گذاری: کشورهای بریکس با جذب بیش از ۲۲ درصد از سرمایه‌گذاری‌های مستقیم جهانی، بستری مناسب برای سرمایه‌گذاری‌های مشترک و انتقال فناوری فراهم می‌آورند.
مدیرکل اروپا و آمریکا سازمان توسعه تجارت ایران تأکید کرده است که نگاه به بریکس باید بلندمدت باشد و تدوین نقشه راه اجرایی برای بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌های این گروه ضروری است.
صادرات ایران به کشورهای بریکس
صادرات ایران به کشورهای عضو بریکس
در سال‌های اخیر روند رو به رشدی داشته است. برای مثال، صادرات ایران به
برزیل در پنج ماه نخست سال ۱۴۰۳ بیش از ۲.۵ برابر شده و به ۱۶۳ میلیون دلار
رسیده است که نشان‌دهنده افزایش تعاملات اقتصادی و گسترش بازارهای صادراتی
است.
از نظر کالاهای صادراتی، ایران
بیشتر کالاهای غیرنفتی شامل محصولات کشاورزی، صنایع غذایی، مواد معدنی و
محصولات صنعتی را به این کشورها صادر می‌کند. چین با خرید ۵.۶ میلیارد دلار
کالا، بزرگ‌ترین بازار صادراتی ایران در بین اعضای بریکس محسوب می‌شود و پس از آن امارات، هند و روسیه در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
واردات ایران از کشورهای بریکس
نیز سهم قابل توجهی در تأمین نیازهای بازار داخلی دارد. عمده کالاهای
وارداتی شامل ماشین‌آلات، تجهیزات صنعتی، مواد اولیه و کالاهای مصرفی است
که از چین، امارات، هند و روسیه به کشور وارد می‌شود. ارزش واردات از این
کشورها در پنج ماه نخست سال ۱۴۰۳ حدود ۱۶ میلیارد دلار بوده که بیش از ۶۳
درصد وزن و ۶۶ درصد ارزش کل واردات ایران را تشکیل می‌دهد.
عضویت ایران در بریکس علاوه بر افزایش حجم تجارت، زمینه‌ساز توسعه همکاری‌های اقتصادی و صنعتی است. حضور فعال ایران در نشست‌ها و اجلاس‌های بریکس، از جمله حضور رئیس سازمان توسعه تجارت و معاونان وزارت صمت، نشان‌دهنده عزم جدی کشور برای بهره‌برداری از این فرصت‌ها است.
بریکس پل ارتباطی برای ایران در مسیر ادغام اقتصاد کشور در اقتصاد جهانی
کارشناسان معتقدند که بریکس
می‌تواند به عنوان یک پل ارتباطی برای ایران در مسیر ادغام اقتصاد کشور در
اقتصاد جهانی عمل کند و با استفاده از ظرفیت‌های منطقه‌گرایی، به تدریج
اقتصاد ملی را به سمت تجارت آزاد و توسعه پایدار هدایت کند. همچنین
همکاری‌های بانکی و ارزی میان کشورهای عضو، امکان تسهیل تبادلات مالی و
کاهش وابستگی به ارزهای خارجی را فراهم می‌آورد.
بخش خصوصی به عنوان یکی از بازیگران کلیدی در گسترش مبادلات تجاری ایران با اعضای گروه بریکس مطرح است و می‌تواند نقش مهمی در جذب سرمایه‌گذاری و بهبود مدیریت این مبادلات ایفا کند. دولت در سال‌های اخیر با به کارگیری سیاست‌هایی همچون تسهیل فرایندهای اداری و حمایت از صادرات به کشورهای بریکس،
به تقویت نقش این بخش کمک کرده است. این اقدامات نه تنها به جذب سرمایه
داخلی و خارجی منجر شده‌اند بلکه باعث شده‌اند که شرکت‌های خصوصی بتوانند
به بهبود کیفیت کالاهای ایرانی و رقابت در بازارهای بین‌المللی کمک کنند.
البته برای بهره‌برداری کامل از این ظرفیت‌ها نیاز به همکاری بیشتر بین
دولت و بخش خصوصی وجود دارد. این همکاری می‌تواند به عنوان یکی از
راهکارهای اصلی برای افزایش درآمدهای ارزی کشور مطرح باشد.
به گزارش ایمنا، مبادلات تجاری ایران با کشورهای عضو بریکس
در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته و این روند با عضویت رسمی ایران در این
گروه، شتاب بیشتری گرفته است. با توجه به حجم بالای تجارت، مزایای
استراتژیک عضویت و ظرفیت‌های بالقوه اقتصادی، بریکس می‌تواند به عنوان یک محور مهم توسعه اقتصادی ایران در عرصه بین‌المللی مطرح شود.
برای
بهره‌برداری کامل از این فرصت‌ها، نیازمند تدوین نقشه راه عملیاتی، ارتقای
کیفیت محصولات صادراتی، توسعه همکاری‌های بانکی و ارزی و تقویت
زیرساخت‌های تجاری هستیم تا ایران بتواند به جایگاه واقعی خود در اقتصاد
جهانی دست یابد و تحریم‌ها را به فرصت تبدیل کند.